22 stycznia mija 100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (pseud. Jan Bugaj) – poety pokolenia wojennego, zwanego pokoleniem Kolumbów, jednego z najwybitniejszych polskich twórców, którego imię nierozerwalnie splotło się z wydarzeniami drugiej wojny światowej i doprawdy trudno dziś wyobrazić sobie literaturę tego czasu bez Baczyńskiego. Wiersze jego od lat figurują na listach lektur szkolnych. Znajomość jego nazwiska przekroczyła daleko krąg miłośników poezji. O Baczyńskim słyszeli nawet ci, którzy nigdy nie przeczytali ani jednego jego wiersza. Jego imieniem nazywane są ulice, szkoły.
Krzysztof Kamil Baczyński urodził się 22 stycznia 1921 roku (lub 3 marca 1921 roku) w Warszawie. Był synem krytyka literackiego Stanisława Baczyńskiego i nauczycielki Stefanii Zieleńczyk. Młody Baczyński był dzieckiem chorowitym i słabym. Miał astmę. W 1933 roku Baczyński rozpoczął naukę w warszawskim Gimnazjum im. Stefana Batorego. Podczas pobytu w szkole średniej związał się z lewicową organizacją młodzieżową „Spartakus”. Używał wtedy pseudonimu „Emil”. Z tego też okresu pochodzi pierwszy znany jego wiersz – „Wypadek przy pracy” (1936). Był średnim uczniem, nawet język polski nie był jego mocną stroną. Świetnie rysował, co stało się jego największą pasją. W 1939 roku zdał maturę. Radość przyćmiła śmierć ojca – 27 lipca. Od tej pory zmieniła się tematyka wierszy Krzysztofa na bardziej mroczną. W czasie II wojny światowej był aktywnym uczestnikiem polskiego ruchu oporu. Nie przeszkodziło mu to w rozwijaniu pasji, jaką była liryka. Przez cały okres okupacji aktywnie tworzył, a warszawscy literaci, którzy mieli okazję zapoznać się z wierszami Krzysztofa, szybko docenili jego talent. W czasie okupacji Baczyńskiemu udało się wydać cztery tomiki wierszy – w 1940 roku ukazały się drukiem „Zamknięty echem” i „Dwie miłości”, następnie w 1942 roku „Wiersze wybrane” i wreszcie w 1944 roku „Arkusz poetycki Nr 1”. 4 sierpnia 1944 roku, w czwartym dniu Powstania Warszawskiego poległ od wrogiej kuli niemieckiego snajpera na posterunku w Pałacu Blanka. Miał zaledwie 23 lata.
Biblioteka Narodowa opublikowała na stronie internetowej materiał o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim, który można przeczytać tutaj. Warto też zajrzeć na portal baczynski.polskieradio24.pl poświęcony poecie pokolenia Kolumbów.
Kopie cyfrowe oryginalnych rękopisów poety można zobaczyć w POLONIE, w kolekcjach:
Audycje radiowe:
- Autobiografia” – słuchowisko na podstawie twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – Polskie Radio
- Twórczość Baczyńskiego odczytana na nowo – Polskie Radio
- Krzysztof Kamil Baczyński. Poeta, żołnierz, powstaniec – Polskie Radio
Filmy:
Dzień czwarty – Vod.tvp.pl
- Pojedynki stulecia – Vod.tvp.pl
- Baczyński
- Krzysztof Kamil Baczyński – żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski
- Pokolenie Kolumbów – Polska poezja
- Utwory Baczyńskiego – kontekst wojenny – Eduedu Video
- Między Arkadią a apokalipsą – wiersze Baczyńskiego – Eduedu Video
- Miłość jako ratunek przed złem świata – wiersze Baczyńskiego – Edudu Video
Muzyka na podstawie twórczości K.K. Baczyńskiego:
- Znów Wędrujemy. Grzegorz Turnau
- „Baczyński – Pieśń o szczęściu”. Czesław Śpiewa i Mela Koteluk
- Deszcze (Krzysztof Kamil Baczyński). Smutne Piosenki
- Miłość – Słońce w ramionach. Jolanta Fraszyńska i Robert Janowski
- Piosenka. Mela Koteluk & Kwadrofonik
- Pieśń o szczęściu
- Krzysztof Kamil Baczyński – Elegia o chłopcu polskim. Ewa Wencel
- „Elegia o chłopcu polskim”. Grzegorz Wilk
- Na moście w Avignion. Ewa Demarczyk